ฉีดวัคซีน กับคำถามยอดฮิตที่พบบ่อย

สามารถทำได้ แต่ควรฉีดเพียงชนิดเดียวในหนึ่งครั้งจะดีกว่า เพื่อความปลอดภัยเพราะบางกรณีอาจมีการแพ้วัคซีน ซึ่งหากมีฉีดวัคซีนพร้อมกันหลายชนิด อาจยากในการหาว่าแพ้วัคซีนตัวไหน รวมถึงหากเป็นเด็กเล็กอาจเจ็บมากขึ้น หากอยากฉีดวัคซีนหลายชนิดแนะนำให้ฉีดเป็นวัคซีนชนิดเข็มรวมดีกว่า

ไม่เป็นไร หากคุณได้รับการฉีดวัคซีนช้ากว่ากำหนด แต่การฉีดวัคซีนตามเวลาแน่นอนว่าย่อมเป็นผลดีอยู่แล้ว เพราะยิ่งฉีดไวก็ยิ่งกระตุ้นภูมิคุ้มกันไวขึ้น หากลืมฉีดหรือฉีดวัคซีนช้าก็ ไม่มีความจำเป็นที่ต้องเริ่มฉีดวัคซีนใหม่ตั้งแต่เข็มแรก แต่ควรไปฉีดเข็มถัดไปให้เร็วที่สุด เพื่อให้ได้รับวัคซีนครบถ้วนตามจำนวนครั้งที่กำหนด 

มี โดยจะแบ่งเป็น 2 กรณี

• คนที่มีอาการแพ้วัคซีนอย่างรุนแรง แพทย์จะแนะนำให้งดรับการฉีดวัคซีนต่อ หรือหากวัคซีนนั้นมีความจำเป็น ที่ต้องรับการฉีดอาจต้องมีการปรับเปลี่ยนชนิดหรือยี่ห้อก่อนรับการฉีดวัคซีน ในกรณีที่แพ้ไขสามารถฉีดวัคซีนได้ทุกชนิด
• คนที่มีภูมิคุ้มกันบกพร่อง ไม่ว่าจะตั้งแต่กำเนิดหรือบกพร่องภายหลัง เช่น ผู้ป่วยเอดส์ที่รับเคมีบำบัด ควรรับวัคซันชนิดเชื้อตายแทนเชื้อเป็น แต่หากวัคซีนที่ฉีดมีแต่เชื้อเป็นอาจต้องพิจารณาอีกทีว่าจะฉีดหรือไม่ หรือ คนที่ติดเชื้อ HIV ที่มีเม็ดเลือดขาว CD-4 ในระดับปกติ จะสามารถฉีดวัคซีนเชื้อเป็นได้อย่างวัคซีนหัด-หัดเยอรมัน-คางทูม และวัคซีนอีสุกอีใสได้

สามารถฉีดได้ แต่ควรฉีดเฉพาะวัคซีนที่มีความจำเป็นเท่านั้น โดยวัคซีนที่คนท้องจำเป็นต้องฉีด ได้แก่ วัคซีนคอตีบ-บาดทะยักสูตรผู้ใหญ่ หรือทีแด๊ป(Tdap) และวัคซีนไข้หวัดใหญ่ ส่วนวัคซีนที่เป็นเชื้อเป็นที่ควรฉีดหลังคลอด ได้แก่ วัคซีนอีสุกอีใส วัคซีนหัด-หัดเยอรมัน-คางทูม วัคซีนเอชพีวี และวัคซีนไข้เลือดออก แต่หากฉีดวัคซีนที่กล่าวมาแล้วก็ไม่ได้มีอันตรายอะไร แต่ควรฉีดเข็มถัดไปหลังคลอดจนครบกำหนด

โดยส่วนมากสามารถฉีดวัคซีนได้ตามปกติ ยกเว้นวัคซีนไข้หวัดออก ทั้งนี้คุณแม่ควรปรึกษาแพทย์ก่อนรับการฉีดวัคซีนค่ะ

สามารถฉีดได้อย่างปลอดภัย ไม่ว่าจะเป็นผู้ป่วยที่มีโรคประจำตัวอย่าง โรคเบาหวาน ความดันโลหิตสูง และโรคหัวใจ ซึ่งผู้ป่วยในกลุ่มโรคนี้ส่วนมากคือผู้สูงอายุ ซึ่งมีการตอบสนองต่อวัคซีนได้ไม่ดีมากนัก หากมีการป่วยเป็นโรคบางชนิดที่วัคซีนสามรถป้องกันได้ก็ควรฉีดวัคซีน เพราะอาการป่วยอาจรุนแรงถึงเสียชีวิตได้นั่นเอง วัคซีนที่จำเป็นต้องฉีด คือ วัคซีนไอพีดี วัคซีนไข้หวัดใหญ่ และวัคซีนงูสวัด

สามารถฉีดวัคซีนได้ หากมีไข้ต่ำๆ เป็นหวัด แต่หากรู้สึกกังวลสามารถเลื่อนการฉีดวัคซีนออกไปก่อนได้ และรีบมารับวัคซีนหลังจากหายป่วย ส่วนหากเป็นไข้สูงหรือป่วยรุนแรงแนะนำว่าควรเลื่อนการฉีดวัคซีนออกไปก่อนจะดีกว่า

หลังรับการฉีดวัคซีนไม่มีข้อห้ามว่าห้ามอาบน้ำนะคะ สามารถอาบน้ำได้ตามปกติเลย รวมไปถึงการว่ายน้ำด้วย หากหลังรับวัคซีนมีอาการป่วย เป็นไข้ ควรงดอาบน้ำและให้เช็ดตัวแทน

จะต้องแบ่งเป็น 4 กรณี คือ

• วัคซีนที่เปลี่ยนยี่ห้อได้แบบไม่มีเงื่อนไข เพราะมีส่วนผสมเหมือนหรือใกล้เคียงกัน แต่โดยส่วนมากหากฉีดที่สถานพยาบาลเดิมก็มักจะใช้ยี่ห้อเดิม
• วัคซีนที่ไม่ควรเปลี่ยนยี่ห้อหรือห้ามเปลี่ยนยี่ห้อ คือวัคซีนที่มีส่วนประกอบในวัคซีนที่แตกต่างกัน ตอนเข้ารับการฉีดวัคซีนควรทำการบันทึกในสมุดสุขภาพและในเวชระเบียนเพื่อง่ายแก่การรับเข็มถัดไป วัคซีนเหล่านี้ ได้แก่ วัคซีนไอพีดี 10 สายพันธุ์ หรือ 13 สายพันธุ์ และ วัคซีนเอชพีวี 2 สายพันธุ์ หรือ 4 สายพันธุ์ หลังการรับควรบันทึกชนิดสายพันธุ์ที่รับ เพราะอาจมีการเปลี่ยนแปลงในอนาคต
• วัคซีนที่สามารถเปลี่ยนได้แบบมีเงื่อนไข เช่น ในกรณีที่วัคซีนในสถานพยาบาลที่รับวัคซีนหมด หรือไม่มีวัคซีนตัวที่เคยรับการฉีด จำเป็นต้องบันทึกชื่อไว้ ได้แก่ วัคซีนโรต้า การสลับยี่ห้อต้องรับให้ครบ 3 ครั้ง หรือ วัคซีนไข้สมองอักเสบเจอี หากสลับเชื้อเป็นและเชื้อตายต้องรับให้ครบ 3 ครั้ง
• วัคซีนแบบต้องเปลี่ยนยี่ห้อซึ่งจะขึ้นอยู่กับความเหมาะสมสำหรับในช่วงอายุตามที่แนะนำ หลังรับวัคซีนควรบันทึกในสมุดเวชระเบียนและสุขภาพ

การฉีดวัคซีนในเด็กและผู้ใหญ่จะมีความแตกต่างกันกันบ้าง ซึ่งขึ้นอยู่กับปัจจัยเหล่านี้

• ปริมาณและขนาด เช่น วัคซีนตับอักเสบเอแบบชื้อตายฉีดในเด็ก 0.5 มล. ส่วนผู้ใหญ่ฉีด 0.5 มล ในขณะที่เชื้อเป็นฉีด 0.5 มล. เท่ากัน หรือ วัคซีนตับอักเสบบี เด็กฉีด 0.5 มล. ส่วนผู้ใหญ่ฉีด 1 มล.
• จำนวนครั้ง เช่น วัคซีนทีแด๊ป คนท้องฉีด 1 ครั้งต่อการตั้งครรภ์ ส่วนเด็กโตกับผู้ใหญ่ ฉีด 1 ครั้งเท่านั้น
• ช่วงอายุในการฉีดวัคซีน วัคซีนบางชนิดจะไม่ควรฉีดตอนโต เช่น วัคซีนโรต้า หรือ วัคซีนตับอักเสบเอ วัคซีนไข้สมองอักเสบเจอี วัคซีนอีสุกอีใส แบบเชื้อเป็น จะเหมาะสำหรับผู้ใหญ่ แต่หากเกิน 40 ปี ก็ไม่ต้องฉีดเพราะถือว่ามีภูมิคุ้มกันโดยธรรมชาติแล้ว แต่จะฉีดก็ไม่ได้มีปัญหา
• ประการรับวัคซีน โดยเฉพาะหากผู้รับการฉีดวัคซีนมีประวัติป่วยจากงูสวัดและ อีสุกอีใส จะต้องมีการพิจาณาก่อนฉีดวัคซีนอีสุกอีใส
• การทดสอบเลือดก่อนรับวัคซีน วัคซีนตับอักเสบบี ในเด็กสามารถฉีดได้เลยไม่ต้องตรวจเลือด แต่ผู้ใหญจะต้องตรวจเลือดก่อนว่าควรฉีดวัคซีนไหม