สำหรับคนที่กำลังเริ่มเข้าสู่วัยทำงานใหม่ ๆ อาจมีข้อปฏิบัติต่าง ๆ ที่รู้สึกว่ายุ่งยากไปหมด อย่างเช่นการลาป่วย ลากิจ หรือการขอเบิกจ่ายค่าใช้จ่ายต่าง ๆ แต่การลาป่วยดูจะมีโอกาสเป็นไปได้ที่สุดในบรรดาประเภทการลาทั้งหมด บางบริษัทอาจขอดูใบรับรองแพทย์เป็นหลักฐานประกอบการลาเพื่อความน่าเชื่อถือ แต่ก็ไม่ใช่การลาป่วยทุกครั้งที่ต้องใช้ใบรับรองแพทย์ มีเพียงบางกรณีเท่านั้นที่ต้องใช้ใบรับรองแพทย์
ไม่ต้องใช้ใบรับรองแพทย์ เมื่อลาป่วยไม่เกิน 3 วัน
หากลาป่วยด้วยอาการป่วยทั่วไป ไม่ใช่อาการป่วยรุนแรง เช่น ปวดศีรษะ ปวดท้องประจำเดือน ท้องเสีย เป็นต้น และใช้ระยะเวลาในการพักรักษาตัวที่บ้านไม่เกิน 3 วัน ก็ไม่จำเป็นต้องใช้ใบรับรองแพทย์ หลักการนี้ระบุไว้ในกฎหมายคุ้มครองแรงงานอย่างชัดเจน ตามพระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงาน พ.ศ.2541 ว่าลูกจ้างสามารถลาป่วยโดยไม่ต้องขอใบรับรองแพทย์หากลาป่วยเท่าที่ป่วยจริงไม่เกิน 3 วัน และในวันที่ลาป่วยยังได้รับค่าแรงเท่ากับวันที่ทำงานตามปกติ โดยทั่วไปแล้วภายใน 1 ปีลูกจ้างมีสิทธิลาป่วยได้ไม่เกิน 30 วัน หากเกินจากนั้นจะแล้วแต่การตกลงกับบริษัทว่าจะจ่ายค่าจ้างให้หรือไม่
ทั้งนี้ หากไม่สามารถหาใบรับรองแพทย์มาให้นายจ้างได้จริง ๆ แต่สามารถพิสูจน์ได้ว่าป่วยจริงก็มีสิทธิลาป่วยได้ โดยที่ยังได้รับค่าจ้างอยู่หากยังไม่ได้ลาป่วยเกิน 30 วันในปีนั้น เพียงแต่ยังคงผิดระเบียบการลา อาจต้องมีข้อตกลงกันระหว่างนายจ้างกับลูกจ้างแล้วแต่กรณี
ลาป่วยแบบนี้ ต้องมีใบรับรองแพทย์
ในกรณีลาป่วยติดต่อกันเกิน 3 วัน เช่น การลาป่วยเนื่องจากติดเชื้อโควิด หรือต้องรักษาอาการป่วยด้วยวิธีผ่าตัด ซึ่งเป็นกรณีที่ต้องอาศัยระยะเวลาพักฟื้นติดต่อกันหลายวัน ต้องมีใบรับรองแพทย์เพื่อยื่นเป็นหลักฐานให้บริษัทรับรู้ รวมถึงในกรณีที่มีวันหยุดคั่นกลางระหว่างลาป่วยด้วย เช่น หากลาป่วยในวันที่ 1 และ 2 จากนั้นวันที่ 3 เป็นวันหยุด แล้วลาป่วยต่อในวันที่ 4 และ 5 ก็จะถือว่าเป็นการลาป่วยต่อเนื่องแม้จะมีวันหยุดอยู่ด้วย จำเป็นต้องมีใบรับรองแพทย์เพราะถือว่าเป็นการลาป่วยเกิน 3 วัน
นอกจากนี้ หากเป็นการลาป่วยในกรณีที่ต้องใช้ระยะเวลารักษาค่อนข้างนาน เช่น 2 สัปดาห์, 1 เดือน หรือเป็นการลาครั้งละ 3 วันแต่ลาบ่อยครั้ง ก็สามารถทำข้อตกลงกับบริษัทเป็นการลาโดยไม่รับเงินเดือนหากยังไม่ต้องการลาออกก็ได้ เป็นการทำข้อตกลงระหว่างลูกจ้างกับบริษัทให้ชัดเจนเพื่อสิทธิประโยชน์ของทั้งสองฝ่าย และใช้ใบรับรองแพทย์เป็นหลักฐานประกอบการตัดสินใจได้เช่นกัน
การลาป่วยเป็นสิทธิขั้นพื้นฐานที่แรงงานทุกคนควรทราบ หากแรงงานรู้สึกว่าไม่ได้รับความเป็นธรรม เช่น นายจ้างขอใบรับรองแพทย์ทั้งที่ลาป่วยไม่เกิน 3 วัน หรือถูกหักค่าแรงในวันที่ลาป่วย ลูกจ้างสามารถร้องทุกข์ไปยังสำนักงานสวัสดิการและคุ้มครองแรงงานในจังหวัดที่ตัวเองอยู่ โดยติดต่อสายด่วน 1506 กด 3 หรือสายด่วน 1546 หรือทางเว็บไซต์ www.labour.go.th เพื่อติดต่อเจ้าหน้าที่ในพื้นที่ที่ตัวเองทำงานอยู่