หนึ่งในอวัยวะที่สำคัญต่อร่างกาย แต่เรามักจะละเลย ก็คือ ‘ปอด’ ของเรานั่นเอง ซึ่งปอดมีความเสี่ยงที่จะติดเชื้อจากละอองต่าง ๆ ซึ่งปะปนอยู่ในอากาศ รวมถึงสารเคมีอื่นที่เราอาจคาดไม่ถึงด้วย หากได้รับต่อเนื่องนาน ๆ อาจส่งผลให้เป็น มะเร็งปอด ได้ ซึ่งวิธีป้องกันในเบื้องต้นก็คือการตรวจคัดกรอง ให้ทราบถึงความเสี่ยงที่มีและเตรียมตัวรับมืออย่างเหมาะสม
โรคมะเร็ง เกี่ยวกับปอด มีสาเหตุจากอะไร ทำไมจึงอันตราย?
ส่วนใหญ่แล้วสาเหตุของการป่วยเป็นโรคเกี่ยวกับปอดนั้น มักจะมีความเกี่ยวข้องกับสภาพอากาศ รวมถึงสภาพแวดล้อมที่ก่อให้เกิดความเสี่ยงด้วย ซึ่งโดยทั่วไปมีสาเหตุหลักดังนี้
การสูบบุหรี่
เมื่อนึกถึงเรื่องของโรคที่เกี่ยวกับปอดสาเหตุแรก ๆ ที่หลายคนคิดออกน่าจะเป็นการสูบบุหรี่ โดยเจ้าบุหรี่มวนเล็ก ๆ นี้เต็มไปด้วยสารอันตราย อาทิ นิโคติน สารหนู ปรอท เป็นต้น โดยเมื่อสะสมเอาไว้มาก ๆ ก็อาจนำไปสู่โรคร้ายอย่างมะเร็งปอดได้ และไม่เพียงแต่ผู้สูบเท่านั้น ควันบุหรี่มือสองยังอาจทำร้ายคนในครอบครัวที่คุณรักได้อีกด้วย
สารเคมี
สิ่งที่เป็นภัยต่อจมูกของเราอีกอย่างก็คือ สารเคมี เพราะนอกจากจะมีกลิ่นที่แรงจนแสบจมูกแล้ว ยังมีผลต่อปอดของเราอีกด้วย จึงควรตรวจสอบสถานที่พักอาศัยว่าตั้งอยู่ใกล้แหล่งที่สารอันตรายหรือไม่ แต่หากจำเป็นต้องอยู่ในสถานที่ซึ่งมีสารเคมีระยะเวลานาน ควรป้องกันด้วยหน้ากากอนามัย และถ้ารู้สังเกตว่านร่างกายตัวเองเริ่มไม่ปกติ เช่น แน่นหน้าอก หายใจลำบาก ควรเข้ารับการตรวจจากแพทย์เพื่อวินิจฉัยและทำการรักษาต่อไป
ฝุ่นในอากาศ
หลายคนคงทราบกันดีแล้วว่า ฝุ่นที่มีอนุภาคขนาดเล็กเมื่อเข้าสู่ปอดแล้วสะสมได้ง่ายมาก โดยเฉพาะคนที่มีความอ่อนไหวด้านระบบทางเดินหายใจเป็นทุนเดิม เช่น คนที่เป็นโรคหอบหืด ภูมิแพ้ ซึ่งฝุ่นละอองที่เรารู้จักในชื่อ pm 2.5 ก็เพิ่มระดับความเสี่ยงในการป่วยเป็น มะเร็งปอด ได้เช่นกัน
เคยมีประวัติการป่วยเป็นโรคปอด
แน่นอนว่า ผู้ที่มีความอ่อนแอของอวัยวะมาก่อนแล้ว ย่อมมีความเสี่ยงสูงกว่าผู้ที่มีสุขภาพปอดยังแข็งแรง โดยผู้ที่เคยป่วยด้วยโรคปอดควรระมัดระวังการใช้ชีวิตภายใต้สภาพแวดล้อมที่มีความเสี่ยงมากกว่าคนทั่วไป การป้องกันฝุ่นด้วยหน้ากากอนามัยเพียงอย่างเดียวอาจไม่เพียงพอ อาจต้องใช้เครื่องฟอกอากาศเป็นอุปกรณ์เสริม เพื่อป้องกันตัวเองจากสารอันตรายต่างๆ ที่อยู่ในอากาศรอบตัว
การตรวจคัดกรองมะเร็งในปอด อวัยวะสำคัญในการหายใจ
ปัจจุบันสภาพแวดล้อมรอบตัวเรานั้นเอื้อให้เกิดความเสี่ยงในการเป็น มะเร็งปอดมากยิ่งขึ้น หลายคนก็อาจกำลังกังวลว่าตัวเองอาจจะเข้าข่ายกลุ่มเสี่ยงหรือไม่ซึ่งการตรวจคัดกรองมะเร็งคือทางเลือกหนึ่งที่จะช่วยให้เราทราบถึงภาวะความเสี่ยงของตัวเองดังนี้
ช่วยตรวจหาเชื้อในระยะเริ่มต้นได้
การตรวจเพื่อคัดกรองก่อนป่วยโรคมะเร็งมีข้อดีคือทำให้เราทราบถึงความเสี่ยงต่อโรคได้เร็ว ซึ่งหากรู้ได้เร็วโอกาสที่จะรักษาหายก็มีมากขึ้น โดยเฉพาะหากพบว่าป่วยในระยะเริ่มต้น จะได้ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้ชีวิต เพื่อลดความร้ายแรงของโรคลง
ความเสี่ยงจากการใช้รังสีค่อนข้างต่ำ
การใช้รังสีในการตรวจร่างกายตามปกติที่เราคุ้นชินกัน มักจะเป็นรังสีที่มีผลกระทบต่อร่างกาย แตกต่างกันไปตามประเภทรังสีและสภาพร่างกายของบุคคล แต่เมื่อตรวจเพื่อคัดกรอง มะเร็งปอด ทางแพทย์จะเลือกใช้รังสีประเภทหนึ่งที่มีปริมาณรังสีค่อนข้างต่ำ ด้วยเหตุนี้เอง จึงทำให้ร่างกายได้รับผลกระทบจากรังสีน้อยลง
เหมาะกับผู้ที่มีความเสี่ยงป่วยโรคนี้
แม้จะเป็นกลุ่มคนที่มีความเสี่ยงป่วยมะเร็งปอดวิธีนี้ก็ค่อนข้างปลอดภัย ไม่ว่าจะเป็นผู้ที่เคยสูบบุหรี่เป็นระยะเวลานาน ผู้ที่ต้องเผชิญมลภาวะหรือสารพิษต่อเนื่อง ผู้มีความเสี่ยงป่วยเป็นโรคเกี่ยวกับปอด ก็ตรวจคัดกรองเพื่อประเมินความเสี่ยงได้เช่นกัน
สรุป
ปัจจุบันนี้ เราไม่สามารถรู้ได้เลยว่า ในอากาศที่หายใจเข้าไปแต่ละครั้ง จะมีอะไรเจือปนบ้าง โดยเฉพาะในยุคที่มีค่าฝุ่นละออง pm 2.5 สูงขึ้นเช่นในปัจจุบัน การตรวจคัดกรองมะเร็งปอดจึงเป็นทางเลือกที่น่าสนใจในการป้องกันมะเร็งร้ายนี้ที่หากปล่อยไว้หรือรู้ช้าอาจมีอันตรายร้ายแรงถึงชีวิต การรู้ก่อนและป้องกันจึงเป็นทางเลือกที่ควรให้ความสำคัญ