การกินยาเป็นสิ่งที่หนึ่งที่เราต้องมีวินัย เพื่อให้ยารักษาอาการเจ็บป่วยต่าง ๆ ได้เต็มประสิทธิภาพของตัวยานั้น ๆ จึงมีการกำหนดให้กินยาในลักษณะต่าง ๆ ทั้งยาก่อนอาหาร ยาหลังอาหาร ยากินก่อนนอน และยากินตามอาการ แต่มีช่วงเวลากินยาหลายอย่างแบบนี้อาจทำให้หลงลืมไปบ้าง โดยเฉพาะยาก่อนอาหารที่ควรกินในเวลาที่ท้องว่าง หากลืมกินแล้วควรทำอย่างไร สามารถกินซ้ำหลังอาหารทันทีได้หรือไม่ มาดูคำตอบกัน
สารบัญ
ทำไมต้องแยกเป็นยาก่อนอาหารและหลังอาหาร
ยาก่อนอาหารและยาหลังอาหารถูกจำแนกโดยใช้เรื่องประสิทธิภาพในการออกฤทธิ์และผลข้างเคียงต่อร่างกาย โดยยาก่อนอาหารควรกินก่อนมื้ออาหารอย่างน้อย 30 นาที เนื่องจากเมื่อกินพร้อมกับอาหารจะทำให้กระเพาะหลั่งกรดออกมาทำลายฤทธิ์ของยาได้ถึง 50 เปอร์เซ็นต์ หรือตัวยาอาจถูกอาหารบางชนิดกระตุ้นการดูดซึมมากเกินไปจนเป็นพิษต่อร่างกายได้ ตัวอย่างยาที่ใช้กินก่อนอาหาร เช่น ยาเพิ่มการเคลื่อนไหวของระบบทางเดินอาหาร ยาลดอาการคลื่นไส้อาเจียน ยาเพิ่มการหลั่งของอินซูลิน ยาฆ่าเชื้อ เป็นต้น ยาเหล่านี้ต้องใช้เวลาประมาณ 30 นาทีจึงจะออกฤทธิ์ จึงควรกินในขณะท้องว่างโดยไม่มีระบบการย่อยอาหารมารบกวนการออกฤทธิ์ของยามากจนเกินไป
ในขณะที่ยาหลังอาหารมักเป็นยาที่มีฤทธิ์ระคายเคืองกระเพาะอาหาร และอาจมีอาการข้างเคียงอื่น ๆ หากกินเมื่อท้องว่าง เช่น มีอาการคลื่นไส้ เบื่ออาหาร พะอืดพะอม เป็นต้น จึงควรกินหลังอาหารทันทีหรือภายใน 30 นาที นอกจากนี้ยังมียากลุ่มที่กินเมื่อมีอาการได้ทันทีโดยไม่จำกัดว่าควรกินก่อนหรือหลังมื้ออาหาร ก่อนการกินยาจึงต้องอ่านฉลากหรือปรึกษาเภสัชกรก่อนทุกครั้งในกรณีที่ซื้อยากินเอง เพื่อให้กินยาได้อย่างถูกต้อง
ควรทำอย่างไรเมื่อลืมกินยาก่อนอาหาร
การลืมกินยาก่อนอาหารเป็นกรณีที่เกิดขึ้นได้ แต่ไม่ได้เป็นปัญหามากมายเนื่องจากสามารถแก้ไขได้ และควรหลีกเลี่ยงการกินยาก่อนอาหารโดยกินก่อนมื้ออาหารทันที เนื่องจากการกินยาก่อนมื้ออาหารทันทีควรใช้กับยาประเภทที่กินพร้อมมื้ออาหาร หากลืมกินยาก่อนอาหารมื้อไหนให้ข้ามยามื้อนั้นไปก่อน แล้วค่อยกินยาก่อนอาหารในมื้อถัดไปได้เลย โดยเว้นระยะเวลาหลังจากมื้อก่อนหน้าอย่างน้อย 2 ชั่วโมง ถ้าลืมกินยาก่อนอาหารน้อยกว่า 30 นาทีอาจใช้วิธีเลื่อนเวลากินอาหารออกไปก่อนก็ได้
การกินยาไม่ว่าจะเป็นก่อน หลัง หรือพร้อมมื้ออาหาร ควรมีวินัยในการอ่านฉลากยาก่อนกินเสมอ รวมถึงยาที่ใช้ภายนอกและยาชนิดอื่น ๆ ไม่ควรซื้อยาทานเองหากไม่แน่ใจในอาการเจ็บป่วยต่าง ๆ ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรก่อนกินหรือใช้ยาอยู่เสมอเพื่อความปลอดภัยของร่างกาย
การกินยาไม่ว่าจะเป็นก่อน หลัง หรือพร้อมมื้ออาหาร ควรมีวินัยในการอ่านฉลากยาก่อนกินเสมอ รวมถึงยาที่ใช้ภายนอกและยาชนิดอื่น ๆ ไม่ควรซื้อยาทานเองหากไม่แน่ใจในอาการเจ็บป่วยต่าง ๆ ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรก่อนกินหรือใช้ยาอยู่เสมอเพื่อความปลอดภัยของร่างกาย
กลับสู่สารบัญ